| sadowod.com | vivaspb.com |

Το ουκρανικό καρναβάλι Μαλάνκα και η Παλιά Πρωτοχρονιά

Γράφτηκε από τον/την Admin1 . ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Malanka12

Malanka12

 

Στις 13 Ιανουαρίου, οι Ουκρανοί γιορτάζουν τη Μαλάνκα, μία από τις πιο λαμπρές και ενδιαφέρουσες γιορτές στη λαϊκή παράδοση. Ξέρετε τι είναι η «οδήγηση της κατσίκας» ή «το τραίνο της Μαλάνκα»; 

Η ιστορία του εορτασμού

Η γιορτή Μαλάνκα έχει παγανιστικές ρίζες. Σύμφωνα με τη σλαβική μυθολογία, η μητέρα των θεών Λάντι εκτός από το γιο, τον αδελφό του θεού Φεγγαριού, είχε και μια κόρη, η οποία ονομαζόταν Μιλάνκα, επειδή ήταν «μίλα», δηλαδή όμορφη και γλυκιά.
Μια μέρα, όταν ο θεός Φεγγάρι ήταν στο κυνήγι, ένα άγριο φίδι έκλεψε τη Μιλάνκα από το ασημένιο παλάτι και την έκρυψε στο υπόγειο βασίλειο. Την απελευθέρωσε ο ένδοξος πολεμιστής Bezpalchyk-Vasylchyk (ο Βασίλειος-χωρίς-δάχτυλο) και την παντρεύτηκε. Ως εκ τούτου, στις 13 Ιανουαρίου, τιμούν όχι μόνο την Μαλάνκα, αλλά και τον Βασίλειο.

Είναι ενδιαφέρον, στο εκκλησιαστικό ημερολόγιο στις 13 Ιανουαρίου είναι ημέρα της αγίας Μελάνης. Με αυτόν τον τρόπο, έχουμε δυϊσμό των προχριστιανικών και χριστιανικών παραδόσεων, οι οποίες είναι στενά συνδεδεμένες στο λαϊκό ημερολόγιο.

Το φαγητό για την Μαλάνκα και την Παλιά Πρωτοχρονιά
Αυτή η γιορτή επηρέασε έντονα την εορταστική κουζίνα των Ουκρανών. Σε ορισμένα χωριά της Ουκρανίας την ημέρα αυτή ετοιμάζουν το παραδοσιακό εορταστικό πιάτο «κροβιάνκα», που ονομάζεται επίσης Μαλάνκα. Φτιάχνουν το ειδικά ψωμιά "Μαλάνκα" και «του Βασίλη».
Όπως και για την Αγία Βραδιά, μαγειρεύουν την κουτιά (κόλλυβα), στην οποία ήδη προσθέτουν κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα, και βάζουν επίσης στη γωνία. Επιπλέον, η οικοδέσποινα φτιάχνει τηγανίτες, πίτες και βαρένικι με τυρί για να τα δώσει στους σεντρουβάλνικ* (γενναιόδωρους) και ποσιβάλνικ* (σπορείς) .

«Οδήγηση της Μαλάνκας», «το τραίνο της Μαλάνκας», «οδήγηση της Κατσίκας», καρναβάλι

Malanka01
Η κύρια εκδήλωση της Μαλάνκας είναι το καρναβάλι. Οι άνθρωποι ντύνονται σαν διάσημους λαϊκούς χαρακτήρες και ζώα και κάνουν παρελάσεις.

Αυτή τη νύχτα είναι συνηθισμένο να κάνουν σεντρουβάννια*(γενναιοδωρία) , ωστόσο, για επιπλέον μυστήριο, οι κοπέλες κρύβουν τα πρόσωπά τους με μάσκες. Να σημειώσουμε ότι τα αγόρια και τα κορίτσια πήγαιναν μόνο για σεντρουβάννια. Η παράδοση των κοινών εορτασμών και του ποσιβάννια* (να σπέρνουν) εμφανίστηκε πολύ αργότερα.

Στα χωριά περιπολούσαν και ομάδες αγοριών, κυρίως μετά το ηλιοβασίλεμα, τα οποία επίσης φορούσαν μάσκες και κάνανε την «οδήγηση της Μαλάνκας» , στην πραγματικότητα ενός αγοριού μεταμφιεσμένου σε κορίτσι που συνοδευόταν από το Βασίλη. Οι ομάδες ντυμένων νεαρών ονομάστηκαν «στολισμένοι» ή «το τραίνο της Μαλάνκα». Εκτός από την Μαλάνκα και τον Βασίλη είναι παρόν και άλλες χαρακτήρες, όπως: ο βασιλιάς Φεγγάρι, ο παππούς-φίδι, η κατσίκα, ο γιατρός, ο πολεμιστής, οι Τσιγγάνοι και άλλοι.

Malanka16

Malanka16


Σε ορισμένες περιοχές της Ουκρανίας λένε η «οδήγηση της κατσίκας». Σε τέτοια «τραίνα», ο κύριος χαρακτήρας είναι ένα αγόρι ντυμένο σε ένα περιστρεφόμενο γούνινο παλτό που απεικονίζει την κατσίκα, ένα ζώο τοτέμ. Η παρέα του αποτελείται από τους άλλους χαρακτήρες όπως ο παππούς, η μπάμπα (γιαγιά), η κατσίκα, ο διάβολος, ο τσιγγάνος, η τσιγγάνα, ο γιατρός, ο λύκος και άλλοι.

Στη συνηθισμένη ζωή θεωρούνταν ένα κακό σημάδι αν ένας άνδρας έβαζε γυναικεία ρούχα, αλλά μόνο τη μια μέρα του χρόνου ήταν όλα δυνατά: και να διασκεδάσουν και να αλλάζουν ρούχα. Θεωρήθηκε ότι τέτοιοι απλοί χειρισμοί με επίδεσμο τρομάζουν την αχαλίνωτη δύναμη. Στη συνέχεια, η αλλαγή ρούχων σταμάτησε να έχει τη μαγική αιτία, υπό την επιρροή του Χριστιανισμού, και απλά μετατράπηκε σε καρναβάλι και διασκέδαση.

Το «τραίνο της Μαλάνκα» απεικόνιζε ένα μύθο σχετικά με την απαγωγή της Μάλανκα, τη μάχη με το Φίδι. Στο τέλος της παράστασης, οι στολισμένοι επισκέπτονταν τους γείτονες και τραγουδούσαν σεντρίβκα*.

Μετά τις επισκέψεις , το πρωί οι στολισμένοι βγαίνανε στους δρόμους να κάψουν το Ντίντουχ, ένα δεμάτι άχυρο. Στη συνέχεια, πηδούσαν πάνω από τη φωτιά, που έπρεπε να καθαρίσει τους στολισμένους από την επαφή με την ακάθαρτη δύναμη.

Ποσιβάννια (να σπέρνουν)
Τα ξημερώματα της επόμενης μέρας, πηγαίνουν να σπείρουν. Παίρνουν σιτάρι (ή σίκαλη) σε ένα γάντι ή σε μια τσάντα. Πρώτα, πηγαίνουν στους νονούς και τους άλλους συγγενείς. Μπαίνοντας στο σπίτι, ο ποσιβάλνικ (σπορέας) ρίχνει σπόρους και συγχαίρει όλους για την Πρωτοχρονιά.

Malanka03

Malanka03

Ο πρώτος ποσιβάλνικ στο σπίτι φέρνει ευτυχία για το νέο έτος. Σύμφωνα με τις λαϊκές πεποιθήσεις, μόνο τα αγόρια ή οι άντρες μπορούσαν να σπέρνουν. Επειδή εάν την πρώτη ημέρα της νέας χρονιάς συναντήσεις πρώτα μια γυναίκα, θα έχεις κακοτυχία.

Μαγικές τελετουργίες
Το βράδυ οι οικοδεσπότες πραγματοποιούσαν μαγικές τελετουργίες για βοοειδή. Τα νέα άλογα και τα βοοειδή χρησιμοποιούνταν για πρώτη φορά για να τα συνηθίσουν να εργάζονται. Κάπου εκείνη την ημέρα έπιαναν σπουργίτια και τα έριχναν στη φωτιά και η προκύπτουσα τέφρα προσθέτονταν στους σπόρους που προορίζονταν για σπορά. Πιστευόταν ότι έτσι μπορούν να προστατευτούν τα χωράφια από τα πουλιά.

Μαντεία
Αυτή τη νύχτα τα κορίτσια μάντευαν για το γάμο. Θεωρούνταν ότι αυτή η νύχτα είναι τέλεια για την ερωτική μαντεία.

Malanka04

Συμφιλίωση

Για να διευθετήσουν οποιαδήποτε σύγκρουση, οι γείτονες πήγαιναν ένας στον άλλο για να θέσουν ένα «νέο έτος να συναντηθούν με ειρήνη και αρμονία».
Τα αγόρια που πριν λάμβαναν άρνηση για το γάμο, έστειλαν και πάλι τους κουμπάρους στο κορίτσι με την ελπίδα συγκατάθεσης.

Γενναιόδωρη βραδιά
Η παραμονή της 14ης Ιανουαρίου πήρε τέτοιο όνομά χάρη στο γενναιόδωρο τραπέζι, το οποίο σερβίρεται με τις κρεάτο-λιχουδιές, σε αντίθεση με την Αγία Βραδιά (Παραμονή των Χριστουγέννων).


Μετάφραση: Άννα Μανιάτη

Πηγή: 1

 

Σεντρουβάννια - το παλιό ουκρανικό έθιμο των επισκέψεων για την Πρωτοχρονιά και την Μαλάνκα, κατά τη διάρκεια των οποίων μια ομάδα των σεντρουβάλνικ με τα ειδικά τραγούδια Σεντρίβκα επαινεί τους άρχοντες, έυχοντάς τους υγεία και αφθονία. Για αυτό οι σεντρουβάλνικ λαμβάνουν δώρα (γλυκά, φαγητά, άρτος, ποτά, λεφτά) .
Το σεντρουβάννια συνοδεύεται από μουσική, τραγούδια, χορούς, τελετουργικά παιχνίδια, μαγικές τελετές. Στο μεγαλύτερο έδαφος της Ουκρανίας οι σεντρουβάλνικ είναι νέοι άνθρωποι.
Η πιο διάσημη Ουκρανική σεντρίβκα είναι του Μικόλα Λεοντόβιτς, γνωστή σε κόσμο ως Carol of the bells

Ποσιβάννια (να σπέρνουν): παραδοσιακή τελετή την πρώτη ημέρα του νέου έτους και την 13η Ιανουαρίου για Μαλάνκα (ή Παλιά Πρωτοχρονιά) . Το πρωί, συνήθως τα αγόρια πηγαίνουν να ρίξουν (να σπείρουν) σπόρους σιταριού και σίκαλης στα σπίτια των συγγενών, γειτόνων. Λένε στίχους - ευχές για τους άρχοντες και λαμβάνουν χρήματα.