Ομορφιά και θλίψη του κεντήματος του Borschyv
Τα απίστευτα όμορφα κεντήματα του Borschyv είναι μεγάλη ιστορική και πολιτιστική αξία και υπερηφάνεια της περιοχής του Τερνόπιλ, επειδή η φήμη τους έχει από καιρό εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο!
Φανταστικά όμορφα, πυκνά ραμμένα λουλούδια και γεωμετρικά σχέδια, μοναδικά, επειδή δεν θα βρεις δύο πανομοιότυπα πουκάμισα. Το λαμπερό κέντημα, το οποίο άρχισαν να φτιάχνουν περισσότερα από πεντακόσια χρόνια πριν, στη δυτική περιοχή του Τερνόπιλ, δεν εκπλήσσει μόνο με τις μοναδικές τεχνικές ραφής τους, που αριθμούν πάνω από πενήντα. Η εμφάνιση του κεντήματος του Borschyv περιβάλλει ενδιαφέρουσες ιστορίες και μύθους, πολλές από τα οποίες είναι λυπηρές έως και τραγικές.
Σύμφωνα με τις παλιές ιστορίες, το 15ο ως το 18ο αιώνα η περιοχή του Borschyv υπόφερε συνεχώς από Τατάρους και Τούρκους κατακτητές. Σε μια από αυτές τις επιθέσεις σε διάφορα χωριά της περιοχής σκότωσαν όλους τους άνδρες, έτσι οι γυναίκες ορκίστηκαν να φορούν πένθος για τους νεκρούς για πολλές γενιές.
Μετά από αυτά τα γεγονότα, για όλες τις γιορτές, συμπεριλαμβανομένων των γάμων και άλλων, όλοι φορούσαν τις Βισιβάνκα (κεντημένες μπλούζες) με παχύ μαύρο μοτίβο. Μόνο μετά από τα 20-30 έτη του περασμένου αιώνα, όταν έληξε η περίοδος του όρκου, οι γυναίκες άρχισαν πάλι να χρησιμοποιούν κέντημα με φωτεινά χαρούμενα χρώματα αντί για μαύρο μαλλί.
Λένε επίσης ότι κάποτε υπήρξε μια ασθένεια στην περιοχή του Borschyv, η οποία επηρέασε μόνο τις γυναίκες. Προκειμένου να προστατευθούν, αυτές άρχισαν να κεντάνε πουκάμισα πυκνά με μαύρα νήματα. Τους έσωσε, γιατί στην αρχαιότητα πίστευαν ότι το μαύρο χρώμα, που συνδέεται με τη θλίψη, μπορεί να ξεγελάσει το θάνατο.
Υπάρχει επίσης ένας θρησκευτικός μύθος. Παρατεταμένη ξηρασία επικράτησε στη γη του Borschyv, από την οποία υπέφεραν οι άνθρωποι και καταστράφηκαν τα βοοειδή και οι καλλιέργειες. Μια ηλικιωμένη γυναίκα είδε ένα όνειρο ότι η Παναγία στην όχθη ενός μαύρου ποταμού κεντούσε ύφασμα με πολυτελή σχέδια. Στη συνέχεια, γύρισε προς τη γυναίκα, λέγοντας «όταν θα τελειώσω την εργασία, τότε θα βραχεί η γη με τη θρεπτική δύναμή της, και τότε όλα θα ανθήσουν». Ξύπνησε η γυναίκα και αποφάσισε ότι το όνειρο ήταν προφητικό, πήρε το κέντημα και το συνέστησε και στους συγχωριανούς. Τα σχέδια σε καμβά μπορούν να ερμηνευτούν ως ένα εύφορο έδαφος με μια συγκομιδή σε αυτό. Οι αγρότισσες ξεκίνησαν τη χειροτεχνία, και έπειτα ήρθαν μαζί στο ναό και έκαναν δέηση για βροχή. Ήρθε η πολυαναμενόμενη βροχή και τα πουκάμισα κεντημένα με μαύρα νήματα έγιναν ένα φυλαχτό για τους κατοίκους του Borschyv και του Τερνόπιλ.
Η προέλευση του κεντήματος του Borschyv μπορεί να ανιχνευθεί πίσω στον πολιτισμό της Trypillia (Cucuteni). Από εκείνη την εποχή, οι κύκλοι, οι σπασμένες γραμμές, οι ρόμβοι και άλλα μοτίβα ήρθαν σε μας. Οι κριτικοί της τέχνης αποδεικνύουν ότι αυτό το κέντημα μαζί με το κέντημα της Πολτάβας είναι ένα από τα παλαιότερα και πιο δημοφιλή.
Παρά το πένθος που περικλείεται σε αυτό, το κέντημα του Borschyv με πολύχρωμα εγκλείσματα φαίνεται πολύ κομψό. Υπάρχουν δύο τύποι τέτοιων ενδυμάτων: καθημερινή μπλούζα (με το σχέδιο μόνο στο γιακά και μανσέτες), και εορταστικό (έχει σχέδια στο στήθος, στην πλάτη, στους ώμους και κατά μήκος στα μανίκια ). Ένα τέτοιο πολυτελές μανίκι μία γυναίκα χρειαζόταν ολόκληρο το χειμώνα για να το κεντήσει.
Η αληθινή μπλούζα του Borschyv είναι φτιαγμένη από λευκό χειροποίητο ύφασμα (κατά προτίμηση από κάνναβη, το λινό δεν χρησιμοποιούνταν πρακτικά) και κεντημένη με μάλλινα νήματα.
Υπάρχουν πάνω από 50 τεχνικές του κεντήματος του Borschyv! Κάθε τέτοια μπλούζα από το σεντούκι της γιαγιάς κρύβει τις ιστορίες και τα μυστικά της. Παρά τη θλιβερή προέλευση, η βισιβάνκα του Borschyv ήταν η εορταστική εμφάνιση και ο θησαυρός της κάθε οικογένειας.
Το μοναδικό κέντημα της περιοχής του Borschyv έχει από καιρό εκτιμηθεί τόσο στη χώρα μας, όσο και στο εξωτερικό. Ειδικότερα, η γνωστή θαυμάστρια αυτό το είδος του κεντήματος και συλλέκτρια, Βίρα Ματκόβσκα από το Τερνόπιλ έχει εδώ και καιρό συλλέξει προσεκτικά και αποθηκεύσει τα καλύτερα παραδείγματα της παραδοσιακής βισιβάνκα του Borschyv. Η ιδιωτική της συλλογή έχει πάνω από χίλια μοναδικά εκθέματα, σχεδόν από κάθε χωριό της περιοχής του Borschyv.
Μετάφραση: Άννα Μνιάτη
Άρθρα για παρόμοιο θέμα:
Η ιστορία του ουκρανικού, παραδοσιακού κεντήματος "Βισιβάνκα"
Τα μυστικά σύμβολα του ουκρανικού κεντήματος
Συμβολισμός των χρωμάτων του ουκρανικού κεντήματος
