Πώς επιβίωσε ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας
Για μήνες, η ουκρανική πολιτική κυριαρχούνταν από μια κλιμακούμενη αντιπαράθεση μεταξύ του προέδρου Petro Poroshenko και του πρωθυπουργού Arseniy Yatsenyuk. Στις 16 Φεβρουαρίου, η σύγκρουση ήρθε στο ουκρανικό κοινοβούλιο, το Verkhovna Rada, αλλά δεν έγινε τίποτα.
Αμέσως μόλις η πλειοψηφία των βουλευτών δήλωσε ότι το έργο της κυβέρνησης του Yatsenyuk ήταν "μη ικανοποιητικό”, ο πολιορκούμενος πρωθυπουργός επιβίωσε μιας πρότασης μομφής. Η επιβίωσή του αμέσως οδήγησε σε πυρετώδεις εικασίες σχετικά με το ποιες συμφωνίες μπορεί να έχουν γίνει για να τον κρατήσουν στη θέση του.
Ο yatsenyuk και ο Poroshenko ήρθαν να τεθούν επικεφαλής σε δύο από τις πιο ισχυρές θέσεις της Ουκρανίας την άνοιξη του 2014, στο αποκορύφωμα της επανάστασης του Maidan. Αλλά οι δύο άνδρες είναι "στα μαχαίρια” από το τέλος του περασμένου έτους.
Ο Yatsenyuk τέθηκε υπό συνεχή πίεση από τα ουκρανικά media. Ιδιαίτερα έντονος ήταν ο Γεωργιανός πρόεδρος Mikheil Saakashvili, που διορίστηκε από τον Poroshenko ως ο διοικητής της περιοχής της Οδησσού, ο οποίος ανοιχτά κατηγόρησε τον πρωθυπουργό και τους συνεργάτες του για διαφθορά (ενώ εξαιρεί οποιονδήποτε κοντά στον πρόεδρο από ανάλογες κατηγορίες).
Στο μεταξύ, στη Rada, οι βουλευτές πιστοί στον πρόεδρο, συνεχώς τορπίλιζαν νομοθετικές πρωτοβουλίες από την κυβέρνηση. Τα ποσοστά δημοτικότητας του Yatsenyuk και του κόμματός του, Λαϊκό Μέτωπο, υποχώρησαν από το περίπου 20% στο μηδέν περίπου. Ο πρωθυπουργός προστατευόταν μόνο από το διεθνές περιβάλλον. Οι δυτικοί εταίροι της Ουκρανίας και οι δωρητές, ανησυχούν ότι οι πρόωρες εκλογές θα αποσταθεροποιούσαν την χώρα και η επίσκεψη του Αμερικανού αντιπροέδρου Joe Biden τον Δεκέμβριο, ελάφρυνε λίγο την ατμόσφαιρα για τον Yatsnyuk.
Παρόλα αυτά, τον Ιανουάριο η ομάδα του προέδρου άρχισε να ασκεί πιέσεις για την παραίτηση δύο κυβερνητικών αξιωματούχων κοντά στον Yatsenyuk. Τον υπουργό Εσωτερικών Arsen Avakov και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Vyachesiav Kyrylenko. Επίσης προωθούσαν έναν πιστό του Poroshenko, τον Vitaliy Kovalchuk, να αναλάβει την κενή θέση του πρώτου αντιπροέδρου. Ο πρωθυπουργός βασικά βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα τελεσίγραφο: είτε θα αποδεχόταν τις προτάσεις του προέδρου για ανασχηματισμό της κυβέρνησης ή θα παραιτούνταν.
Ο Yatsenyuk πήρε κάποιον χώρο να αναπνεύσει, από την αναπάντεχη παραίτηση του υπουργού Οικονομίας, Aivaras Abromavicius, ο οποίος αποχώρησε στις 3 Φεβρουαρίου με μια πολύ ηχηρή ανακοίνωση. Ο Abromavicius κούνησε το δάχτυλο στον Ihor Kononenko, έναν βουλευτή και στενό συνεργάτη του Poroshenko, λέγοντας ότι ο Kononenko είχε προσπαθήσει να τον αναγκάσει να αποδεχθεί ανθρώπους για διορισμό στο υπουργείο.
Οι δυτικές κυβερνήσεις ήταν θυμωμένες. Η Christine Lagarde, επικεφαλής του ΔΝΤ, προειδοποίησε ότι το πρόγραμμα διάσωσης 18 δισ. δολαρίων της Ουκρανίας, μπορεί να αναστελλόταν "χωρίς να υπάρξει ουσιαστική νέα προσπάθεια ενδυνάμωσης των μεταρρυθμίσεων της διακυβέρνησης και της καταπολέμησης της διαφθοράς”.
Δεχόμενος δυτικά πυρά, ο Poroshenko έκανε μια προσφορά ειρήνης κι υπαναχώρησε από τις απαιτήσεις του για την παραίτηση του Avakov και τον διορισμό του Kovalchuk. Ο Yatsenyuk επανέκτησε την πρωτοβουλία και έπεισε άλλους τέσσερις υπουργούς, οι οποίοι είχαν απειλήσει ότι θα αφήσουν την κυβέρνηση, να παραμείνουν στην θέση τους.
Αλλά αυτό ήταν μόνο μια σύντομη παύση στον αγώνα. Την παραμονή της κοινοβουλευτικής συνεδρίασης στις 16 Φεβρουαρίου όπου ο Yatsenyuk επρόκειτο να υποβάλλει έκθεση σχετικά με το πρόγραμμά του, οι βουλευτές από το κόμμα του Poroshenko αποφάσισαν να κηρύξουν το έργο της κυβέρνησης μη ικανοποιητικό και άρχισαν να συλλέγουν υπογραφές για μια πρόταση μομφής εναντίον του Yatsenyuk. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με βουλευτές που ήταν παρόντες στην συζήτηση, ο ίδιος ο πρόεδρος Poroshenko προειδοποίησε ότι μια ψηφοφορία θα μπορούσε να είχε αρνητικές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένων και πρόωρων εκλογών και προβλήματα με τους διεθνείς πιστωτές της Ουκρανίας.
Νωρίτερα, δύο άλλα κόμματα, το Samopomich υπό τον δήμαρχο της Lviv, Andriy Sadovyi, και η ομάδα με επικεφαλής την πρώην πρωθυπουργό Yulia Timoshenko, είχαν διακηρύξει ότι είτε ο Yatsenyuk θα παραιτούνταν ή θα πρέπει να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές.
Για έναν ξένο, φαινόταν σαν ο yatsenyuk να είναι τώρα καταδικασμένος. Ο πρόεδρος φάνηκε να βάζει άλλο ένα καρφί στο πολιτικό του φέρετρο όταν, λίγες ώρες πριν από την ψηφοφορία στην Βουλή, δήλωσε ότι "υπήρχε ανάγκη για ένα πλήρες reset στην κυβέρνηση"- λόγια που τα ουκρανικά ΜΜΕ τα εξέλαβαν ως έκκληση προς τον Yatsenyuk να αποχωρήσει.
Ωστόσο, καθώς προχωρούσε η βασική κοινοβουλευτική συνεδρίαση, τα πράγματα εξελίχθηκαν αρκετά διαφορετικά. Συνολικά 274 βουλευτές ψήφισαν υπέρ της μη δεσμευτικής απόφασης, ότι το έργο της κυβέρνησης ήταν μη ικανοποιητικό. Αλλά πριν από τη δεύτερη ψηφοφορία, πολλοί βουλευτές εγκατέλειψαν απότομα το κοινοβούλιο. Η απόφαση περιλάμβανε μόλις 194 ψήφους, πολύ χαμηλότερα του αριθμού που χρειάζεται για να διώξουν τον Yatsenyuk.
Η ξαφνική κοινοβουλευτική μεταστροφή σημαίνει ότι ο Yatsenyuk θα επιβιώσει ως πρωθυπουργός για τουλάχιστον άλλους έξι μήνες. Έχει φυσικά γεννήσει σειρά κατηγοριών για faoul play. Η Yulia Timoshenko αμέσως ισχυρίστηκε ότι οι βουλευτές που είχαν αρνηθεί να καταψηφίσουν τον πρωθυπουργό, εξαγοράστηκαν, με ποσά μέχρι1 εκατ. δολαρια.
Ο μεγαλύτερος αριθμός των αιφνίδιων απόντων ήρθε από το κόμμα του προέδρου Poroshenko, οδηγώντας σε εικασίες ότι ο πρόεδρος δεν ήθελε στα αλήθεια να απαλλαγεί από τον πρωθυπουργό του και ότι όλες οι απειλές εναντίον ήταν κυρίως μια παράσταση.
Ο Mustafa Nayymen, ένας από τους ηγέτες του κινήματος Maidan και τώρα βουλευτής, δήλωσε πως η δεύτερη ψηφοφορία ήταν αποτέλεσμα μιας συμφωνίας μεταξύ των ολιγαρχών της Ουκρανίας του προέδρου και του πρωθυπουργού. Το επιχείρημα του Nayyem υποστηρίζεται από το γεγονός πως οι βουλευτές που είναι δηλωμένα μέλη της αντιπολίτευσης, όπως εκείνοι που είναι πιστοί στον ολιγάρχη Rinat Akhmetov, δεν ψήφισαν. Παρομοίως, οι βουλευτές στο κόμμα "Αναβίωση”, έρχονται σε μια τακτική πολιτική δράση που τίποτα δεν έχει να κάνει με τις μακροπρόθεσμες επιταγές.
Δεν θα είναι δύσκολο να αποδείξουμε εάν υπήρξε πραγματικά ή όχι μια μυστική συμφωνία για να παραμείνει στην θέση του ο Yatsenyuk. Σύντομα θα δούμε ποιον θα διορίσει ο πρωθυπουργός σε βασικές οικονομικές θέσεις στο υπουργικό του συμβούλιο αι εάν αυτοί οι διορισμένοι είναι στοιχεία που παρέχονται από τον πρόεδρο και τους ολιγάρχες.
Πηγή: Capital
