Ορνιθολόγος από την Οτσάκιβ, ένας από τους ιδρυτές του Ζωολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης

Το 1913 στις «Σημειώσεις της κοινότητας των φυσιοδιφών και των λατρών της φύσης της Κριμαίας» δημοσιεύτηκε το επιστημονικό άρθρο του Ντ.Ο. Ποντούσκιν: «Σημειώσεις σχετικά με το πέταγμα και τις φωλιές των πουλιών στην περιοχή των εκβολών του Δνείπερου». Περίεχε πληροφορίες για 200 είδη πουλιών, οι οποίες

συλλέχθηκαν από τον Ιούλιο του 1903 έως τον Μάιο του 1906, κοντά στην πόλη Οτσάκιβ (Ochakiv, Ουκρανία), ειδικότερα στο νησί Μπερεζάν, στη χερσόνησο Κίνμπουρν, στα ορυχεία άλατος της Τούζλα, στο χωριό Ριμπακίβκα και σε άλλα μέρη.

Η αξία αυτού του έργου, το οποίο είναι πάνω από 100 ετών, αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Αποτελεί αφετηρία για την κατανόηση των αλλαγών που έγιναν στον κόσμο των πτηνών της βόρειας ακτής της Μαύρης Θάλασσας.

Ο Ντμιτρό Ολεξάνδροβιτς Ποντούσκιν γεννήθηκε στις 19/6/1877 στην πόλη Νικολάεβ της επαρχίας του Χερσόν στην οικογένεια ενός λοχαγού της πρώτης βαθμίδας που συμμετείχε στον κριμαϊκό πόλεμο και στην άμυνα της Σεβαστούπολης. Ο Ντμιτρό επέλεξε τη στρατιωτική καριέρα: αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων του Βλαντίμιρ στο Κίεβο και τη Σχολή Πυροβολικού του Αρχ. Μιχαήλ στην Αγ. Πετρούπολη. Υπηρέτησε στο πυροβολικό οχυρών στη Κροστάνδη, στο Οτσάκιβ, στο Κερτς και στη Νοβογεόργιιβκα .

Κατά τη θητεία του στο Οτσάκιβ του απονέμεται ο βαθμός του σταμπς - λοχαγού (διοικητής του λόχου). Του απονεμήθηκε επίσης το παράσημο 3ης βαθμίδας του τάγματος του Αγίου Στανισλάβ. Έλαβε μέρος στον Α` Παγκόσμιο και στον εμφύλιο πόλεμο. Μαζί με το στρατό του βαρόνου αντιστράτηγου Π. Βράνγκελ φυγαδεύτηκε από τη Σεβαστούπολη.

Στη δεκαετία του 1920, μαζί με μια ομάδα Ρώσων στρατιωτών, έφτασε στη Θεσσαλονίκη ο 44χρονος λοχαγός Ντ. Ποντούσκιν . Οι περισσότεροι στρατιώτες μεταφέρθηκαν στο στρατοπέδου Χαριλάου στα περίχωρα της πόλης. Το στρατόπεδο διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του ρωσικού στρατιωτικού οργανισμού με εξουσιοδότηση από την Εταιρεία Ερυθρού Σταυρού στην Ελλάδα και για σχεδόν 50 χρόνια ήταν το κύριο κέντρο διευθέτησης των «λευκών» μεταναστών στο προάστιο της Θεσσαλονίκης. Σε ένα από τα δωμάτια 2 επί 3 μέτρα ζούσε ο Ντμίτρι Ολεξάνδροβιτς μακριά από την οικογένειά του.

Η πόλη έγινε ελληνική μετά τον Α 'Βαλκανικό Πόλεμο του 1912 σταδιακά ανοικοδομήθηκε. Το 1925 αποφασίστηκε η δημιουργία ενός πανεπιστημίου.

Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα των απογόνων των μεταναστών, ο Ντ.Ο. Ποντούσκιν ζούσε από το κυνήγι και τη δημιουργία ταριχευμένων ζώων και πουλιών για Έλληνες και επίσης συνέλεγε πεταλούδες. Είχε μια προσωπική συλλογή από ταριχευμένα πουλιά, που αγοράστηκαν από το μουσείο του πανεπιστήμιου το 1929-1930. Ο ίδιος ήταν υπεύθυνος για την παραγωγή ταριχευμένων ζώων για το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και λάμβανε ένα μικρό μισθό. Η συνεργασία του Ντ. Ποντούσκιν με τη Σχολή Ζωολογίας διήρκεσε σχεδόν 20 χρόνια με μια παύση μεταξύ 1940-1948.

Ο λοχαγός Ντ.Ο. Ποντούσκιν δεν έφυγε ποτέ από το στρατόπεδο προσφύγων Χαριλάου. Εξακολουθούσε να ζει μόνος. Ήταν μεσαίου μεγέθους, λεπτός και τα παιδιά μαζευόταν για να ακούνε τις ιστορίες του για τα ζώα. Πέθανε το 1951 και ο τόπος ταφής του δεν είναι γνωστός.

Είναι σημαντικό ότι στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο Ντ.Ο. Ποντούσκιν θεωρείται ένας από τους ιδρυτές του Ζωολογικού Μουσείου. Μέρος των ταριχευμένων πτηνών προέρχεται από τα χέρια του και σήμερα εκτίθενται στο μουσείο.

Σημειώνουμε ότι το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης είναι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στα Βαλκάνια. Εκπαιδεύει περίπου 100 χιλιάδες φοιτητές.


Βασισμένο σε ερευνητικό υλικό της  Ι. Ζάλνινα-Βασιλκιότη και του Ε.Σεργκάλιν

Μετάφραση: Άννα Μανιάτη

Πηγή: 1