Δεν είναι μυστικό πια: η Ουκρανία είναι το νέο frontier market στην ευρωπαϊκή αγορά
Bloomberg
Οι επενδυτές από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ευρώπη προσγειώνονται απαλά στο Κίεβο. Σκιές καστανιών στους δρόμους, τα εστιατόρια αποικίζουν τα πεζοδρόμια με βεράντες. Και το μήκος των ενδυμάτων ανεβαίνει κατά της θερμοκρασίας. Ναι, είναι καλοκαίρι και πάλι στο Κίεβο.
Αλλά αυτό το καλοκαίρι, μια πόλη-κήπος βλέπει τους αμερικανούς και ευρωπαίους επενδυτές, οι οποίοι πιστεύουν ότι η Ουκρανία αλλάζει.
Μερικοί από αυτούς δρουν στη σκιά.
«Μην πείτε για τους ανταγωνιστές μου. Αν θέλουν να συνεχίζουν να πηγαίνουν στην Κίνα, ας το κάνουν», είπε ο Άλεν, διευθυντής γαλλικής εταιρείας ΙΤ, ο οποίος έκανε check-in στην Air France για μια τρίωρη πτήση πίσω στο Παρίσι. "Οι προγραμματιστές στην Ουκρανία είναι καλύτεροι από ότι στην Κίνα, πιο καινοτόμοι από ότι στην Κίνα και φθηνότεροι από ότι στην Κίνα."
Νέα έρευνα της Horizon Capital δείχνει ότι η Ουκρανία παράγει 130.000 μεταπτυχιακών μηχανικών κάθε χρόνο, σχεδόν το διπλάσιο από αυτό της Βρετανίας. Αλλά οι μισθοί στον τομέα ΙΤ είναι περίπου το ένα τρίτο του βρετανικού επίπεδου. Ως αποτέλεσμα, η Ουκρανία είναι τώρα η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε IT outsourcing.
Τον Ιούνιο, ο Tim Ash, οικονομολόγος της Nomura Bank, έφερε πέντε διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων από το Λονδίνο στο Κίεβο για να συνεδριάσουν πίσω από κλειστές πόρτες με ανώτερους κυβερνητικούς αξιωματούχους και ηγέτες επιχειρήσεων, προκειμένου να αξιολογήσουν το δυναμικό της Ουκρανίας. "Δεν τους αρέσει η δημοσιότητα" είπε Ash μέσω e-mail σχετικά με τις προσωπικότητες των διαχειριστών που διοικούν στο σύνολο μερικά τρισεκατομμύρια δολάρια.
Στο εστιατόριο «Avalon», ένα σημείο συνάντησης για την ελίτ, κοντά στη γερμανική πρεσβεία, ένας μεσολαβητής διεθνών επενδύσεων από το Λονδίνο, δήλωσε: "Κατά την διάρκεια δώδεκα εβδομάδων έχω λάβει περισσότερες αιτήσεις και καθήκοντα από ό,τι για τους τελευταίους είκοσι τέσσερεις μήνες. Αυτά τα παιδιά δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για PR. Θέλουν να αγοράσουν φτηνά και να εξασφαλιστούν εδώ πριν οι ανταγωνιστές τους να κάνουν το ίδιο."
Στη βρετανική πρεσβεία, ένας οικονομικός αξιωματούχος δήλωσε ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους η υπηρεσία του έλαβε 157 αιτήσεις από βρετανικές εταιρείες που ενδιαφέρονται για εμπόριο ή επενδύσεις στην Ουκρανία. Στη δυτική Ουκρανία, η στενότητα της αγοράς εργασίας στο Λβιβ πιέζει τους επενδυτές να ψάχνουν τοποθεσίες για τα εργοστάσια σε δευτεροβάθμιες πόλεις κοντά στα σύνορα με την ΕΕ.
Στο αποδυτήριο του γυμναστήριου στο ξενοδοχείο, πρόσφατα, ένας αυστριακός τραπεζίτης, σπρώχνοντας το περιοδικό Economist ώστε να χωρέσει στην τσάντα κολύμβησης: «Ναι», απάντησε με προσοχή. «Δεχόμαστε περισσότερες αυστριακές εταιρείες εδώ. Αλλά τώρα απλά παρατηρούν.»
Άλλοι επενδυτές δρουν στον ήλιο.
Ο Doug Casey, συντάκτης του οικονομικού έντυπου που βασίζεται στο Άσπεν, μιλά για τον εαυτό του ως «αίμα στους δρόμους» του επενδυτή. Ο ίδιος λέει ότι ενδιαφέρεται για την Ουκρανία ως κερδοσκόπος και ως επενδυτής.
Μετά από μια επίσκεψη εδώ στα τέλη Ιουνίου, είπε ότι το Κίεβο είναι δέκα ώρες με το αυτοκίνητο από την αυτονομιστική περιοχή. «[Οι άνθρωποι] το σκέφτονται ως μια εμπόλεμη ζώνη, αλλά η διάσπαση στις περιοχές Ντονέτσκ και Λούγκανσκ δεν επηρεάζει το υπόλοιπο της χώρας», είπε. «[Το Κίεβο] είναι μια όμορφη πόλη. Είναι ένα υπέροχο μέρος, εντελώς ανεξερεύνητο και πολύ, πολύ φθηνό».
Την ίδια γνώμη υποστηρίζει και ο Roderick Robinson, διευθύνων σύμβουλος της Briggs Capital LLC, που έχει συσταθεί στο Dedham, Μασαχουσέτη, κοντά στην Βοστώνη. Η επίσκεψή του στην Ουκρανία συνέπεσε με την ψηφοφορία σοκ στις 23 Ιουνίου για το Brexit. Όμως η άποψη του παρέμεινε αισιόδοξη. «Επιτέλους η νέα κουλτούρα εμφανίζεται σε ορισμένους επιχειρηματίες, οι οποίοι μπορούν να είναι αξιόπιστοι», σχολίασε την αλλαγή γενεών που συμβαίνει στην Ουκρανία. «Η παλιά φρουρά, με τις λανθασμένες αντιλήψεις τους για την ελεύθερη οικονομία κινιούνται σιγά-σιγά στην άκρη. Οι νέοι ιδιοκτήτες ουκρανικών μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που μπορούν να είναι αξιόπιστοι, λειτουργούν με το ευρωπαϊκό στυλ».
Οι επενδυτές πιστεύουν ότι μετά από είκοσι πέντε χρόνια από την ανεξαρτητοποίηση της Ουκρανίας, η νέα πραγματικότητα διαμορφώνεται σταδιακά. Η δυτική δανεική μόχλευση υποστηρίζει την νέα γενιά της Ουκρανίας σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την ιδιοκτησία και τη βελτίωση του κράτους δικαίου.
Ο Paul Collison, επενδυτής από τη Βαρκελώνη, «κάηκε» με επενδύσεις στην Ουκρανία πριν από δέκα χρόνια. Αυτό το καλοκαίρι ξοδεύει ένα μήνα εδώ, αναλύοντας τα εμπόδια και τις ευκαιρίες.
«Ένα μόνιμο πρόβλημα είναι η δυσκολία να βρεις αξιόπιστες υψηλής ποιότητας ομάδες διαχείρισης και τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι διατηρούν τη μακροπρόθεσμη στρατηγική για την ανάπτυξη των εταιρειών τους, οι οποία με τη σειρά της παρέχει την κατάλληλη αντιμετώπιση των μετόχων χρέους και ιδίων κεφαλαίων», σχολίασε μέσω e-mail ένας επενδυτής με αμερικανική εκπαίδευση πριν από την άφιξή του στα μέσα Ιουλίου. «Η καλύτερη νοοτροπία μπορεί να είναι στη νεότερη γενιά, η οποία προσλήφθηκε, για παράδειγμα, στον τομέα της τεχνολογίας».
Ένας διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέφρασε παρόμοια συγκρατημένη αισιοδοξία. Σύμφωνα με τον ίδιο, τώρα υπάρχει «η ουρά» των ευρωπαϊκών εταιρειών σε διαφορετικά στάδια της συνεργασίας με την Ουκρανία. «Θα περίγραφα την τρέχουσα ροή ως επιφυλακτική, αλλά ήδη υπάρχει λιγότερος φόβος μεταξύ των δυνητικών επενδυτών, οι οποίοι κατανοούν ότι η κατάσταση ανασφάλειας στην Ουκρανία επηρεάζει μόνο ορισμένα εδάφη, ενώ η υπόλοιπη χώρα είναι σταθερή», είπε. «Τα μεγαλύτερα εμπόδια για μια μαζική εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων είναι η διαφθορά και η γραφειοκρατία».
Στις 4 Ιουλίου, στο ετήσιο πικνίκ του Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στην Ουκρανία, ο Vadim Sydoruk, τοπικός διευθυντής της DHL, εξέπεμπε αρκετή αισιοδοξία. «Στη Δύση, νέες εταιρείες ανοίγουν συνέχεια», λέει ο Sydoruk για τις νέες μικρές και μεσαίες νεοσύστατες επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τη διεθνή υπηρεσία μεταφορών του. «Αλλά πολλοί δε θέλουν τη δημοσιότητα. Απλώς θέλουν να αναπτύξουν τις επιχειρήσεις τους χωρίς να προσελκύσουν την προσοχή».
Στα μέσα του καλοκαιριού, η πιο ζωντανή επίδειξη υποστήριξης της Δύσης προς το εμπόριο και τις επενδύσεις ήρθε στην Ουκρανία από τον Καναδά. Στις 10 Ιουλίου, ο πρωθυπουργός Justin Trudeau και η Chrystia Freeland, υπουργός Διεθνούς Εμπορίου, έφτασαν εδώ για να υπογράψουν μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ του Καναδά και της Ουκρανίας. Αυτό έγινε μετά το πρώτο καναδικό-ουκρανικό επιχειρηματικό φόρουμ, που πραγματοποιήθηκε στις 20 Ιουνίου στο Τορόντο και στο οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι 250 καναδικών και 150 ουκρανικών εταιρειών.
Στις 7 Ιουλίου, όταν τα φώτα στην Καναδική Πρεσβεία έμειναν ανοιχτά μέχρι αργά την παραμονή της επίσκεψης, ο Πρέσβης Roman Vashchuk βρήκε χρόνο για να συζητήσουμε επενδυτικές ευκαιρίες. «Βλέπουμε ένα πολύ διαφορετικό προφίλ από τις απλές και μόνες συναλλαγές της δεκαετίας του 1990», δήλωσε ο Vashchuk, μέλος της ισχυρής ουκρανικής διασποράς του ενός εκατομμυρίου στον Καναδά. «Βλέπουμε τα μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια και ανθρώπους των υποδομών που ενδιαφέρονται για την Ουκρανία».
«Αυτό που συγκλόνισε τους Καναδούς ήταν η ποιότητα πολλών Ουκρανών εκπροσώπων» - είπε σε ένα φόρουμ στο Τορόντο τον περασμένο μήνα. «Αν έχετε μια νέα γενιά Ουκρανών αξιωματούχων, οι οποίοι είναι σε θέση να συζητούν και να συνάπτουν συμφωνίες με τρόπους κατανοητούς για τους διαχειριστές των δυτικών κεφαλαίων, τότε στη συνέχεια έχετε αυτούς τους [Καναδούς] διαχειριστές κεφαλαίων, με μια διαφορετική άποψη για την Ουκρανία».
«Θα δείτε, στις επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα έρθουν καναδικές εταιρείες που έχουν εντοπίσει θέσεις και μετακινούνται προκειμένου να καθορίσουν τις σχέσεις, όπως στην αεροδιαστημική βιομηχανία», είπε. «[Αυτοί] καταλάβουν ότι υπάρχουν δυνατότητες για τον Καναδά και την Ουκρανία να παράγουν από κοινού προϊόντα υψηλής ποιότητας προς πώληση στις αγορές των τρίτων χωρών».
Εν τω μεταξύ, τα κάστανα του Κιέβου θα γίνουν χρυσά το φθινόπωρο. Το μυστικό μπορεί να είναι ότι η Ουκρανία είναι το νέο frontier market στην Ευρώπη.
James Brooke
Μετάφραση: Άννα Μανιάτη
Πηγή: AtlanticCouncil
