Ο κόσμος εμπορεύεται με την κατεχόμενη Κριμαία, παρά τις κυρώσεις
Στις 16 Ιουνίου 2014, λίγους μήνες μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, η Ουκρανία κλείνει τη χερσόνησο για τη διεθνή ναυτιλία. Στη συνέχεια, η ΕΕ και οι ΗΠΑ επίσης απαγορεύουν την επίσκεψη στα λιμάνια της Κριμαίας και εισάγουν κυρώσεις. Παρά το γεγονός αυτό, εκατοντάδες πλοία υπό τις σημαίες διαφόρων χωρών επισκέπτονται τη χερσόνησο.
Πληροφορίες σχετικά με τα πλοία-παραβάτες συλλέγονται στην Ουκρανία από επίσημες και ανεπίσημες δομές. Ωστόσο, ακόμη και υπό την ουκρανική νομοθεσία σήμερα δεν διώχθηκε κανένας πλοιοκτήτης ή πλοίαρχος παραβάτης.
Σύμφωνα με την κρατική Υδρογραφική Υπηρεσία της Ουκρανίας, το Υπουργείο Υποδομών της Ουκρανίας και την ΜΚΟ «Μαϊντάν Εξωτερικών Σχέσεων» έως τον Αύγουστο του 2016, 631 πλοία παρατηρήθηκαν στα λιμάνια της κατεχόμενης Κριμαίας και Σεβαστούπολης. (Μιλάμε για όλους τους τύπους πλοίων, εκτός από τα στρατιωτικά και τα βοηθητικά, όπως αυτά που ήταν ήδη στο λιμάνι κατά τη στιγμή της προσάρτησης και για αυτά που τόλμησαν να εισέλθουν στο λιμάνι μετά από αυτήν). Τα περισσότερα πλοία, 352 σκάφη έχουν ρωσική σημαία ή νηολόγηση. Αλλά υπάρχουν και τα πλοία με ουκρανική νηολόγηση και σημαία - 97. Την ίδια στιγμή, με την κατεχόμενη Κριμαία θέλουν να εμπορευτούν και οι Ευρωπαίοι: τα τελευταία δύο χρόνια, 28 σκάφη ήρθαν στην Κριμαία κάτω από τη σημαία της ΕΕ. 43 σκάφη που είναι νηολογημένα στην ΕΕ, 22 τα οποία ανήκουν σε δικαιούχους από την ΕΕ.
Για παράδειγμα, το πλοίο MS Südkap, που ανήκει στη γερμανική εταιρεία Krey Schiffahrts GmbH, ήταν στο λιμάνι του Κερτς στα τέλη Ιουλίου του 2014.
Ένας δημοσιογράφος της OCCRP απέστειλε επιστολή με ερωτήσεις στη γερμανική εταιρεία, αργότερα τηλεφώνησε στην εταιρεία και μίλησε με το γενικό διευθυντή, Daniel Hrenseman. Εκείνος μόνο είπε ότι η εταιρεία του είχε τεράστια προβλήματα λόγο της επίσκεψης του πλοίου στην Κριμαία. Ωστόσο, στην επιστολή δεν απάντησε.
Ο επιθεωρητής της Krey Schiffahrts, καπετάνιος Maxim Babenko σε τηλεφωνική συζήτηση προσπαθούσε να εξηγήσει πώς δουλεύει η γερμανική εταιρεία: "Τα πλοία μας είναι ναυλωμένα από τρίτες εταιρείες, οι οποίες βρίσκουν φορτία και τα μεταφέρουν. Δηλαδή στην πραγματικότητα τα πλοία μας μεταφέρουν, αλλά τα φορτία ψάχνουν αυτές . Έχουμε μια λίστα εξαιρέσεων, όπου τα σκάφη μας δεν πηγαίνουν για κάποιο λόγο. Είναι ξεχωριστή λίστα που συζητιέται. Στην Κριμαία ... δεν ξέρω ήδη αν αυτή είναι ουκρανική ή «ρωσική», δηλαδή σ΄αυτό το θέμα δεν έχουμε καμία σαφή θέση, όπως και όλοι στον κόσμο, νομίζω.»
Στην πρεσβεία της Γερμανίας στην Ουκρανία υποσχέθηκαν να ενημερώσουν τις αρμόδιες αρχές στη Γερμανία για να δείξουν τα παρόντα στοιχεία της έρευνας. «Η γερμανική κυβέρνηση και οι εταίροι της στην ΕΕ έχουν επιβεβαιώσει επανειλημμένα την έντονη καταδίκη της παράνομης προσάρτησης της Κριμαίας και της Σεβαστούπολης από τη Ρωσική Ομοσπονδία και δε θα την αναγνωρίσουν. Η θέση αυτή παραμένει αμετάβλητη », τόνισαν διπλωμάτες.
Οι αντιδράσεις των άλλων ευρωπαϊκών πρεσβειών σχετικά με τις παραβιάσεις ανιχνεύθηκαν από δημοσιογράφους ήταν πολύ πιο ήρεμες ή δεν υπήρχαν καθόλου. Παραδείγματος χάρη, η ελληνική πρεσβεία δεν απάντησε σε αίτημα για το μεγάλο δεξαμενόπλοιο Kriti, το οποίο τον Ιούνιο 2014 ήρθε στο Κερτς.
Ωστόσο, αυτή τη στιγμή η Ουκρανία δεν έχει κλείσει επισήμως τα εμπορικά λιμάνια της Κριμαίας, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ είχε ήδη εκδώσει απόφαση κατά την οποία όλες οι χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, υποστηρίζουν την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Kriti είναι σκάφος από το στόλο της πλούσιας και διάσημης ελληνικής οικογένειας Βαρδινογιάννη. Ούτε η ελληνική πρεσβεία στην Ουκρανία ή εταιρία ιδιοκτήτης απάντησαν σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων, τι έκανε το ελληνικό πλοίο στη κατεχόμενη Κριμαία.
Η δυσκολία ανεύρεσης του πλοιοκτήτη και περισσότερα τον διαχειριστή του σκάφους σχετίζεται με ιδιαιτερότητες της αγοράς της ναυτιλίας. Και με το γεγονός ότι οι ιδιοκτήτες από την «μαύρη λίστα», ειδικά οι ξένοι, εκτός από τη Ρωσία, προκειμένου να αποφύγουν τις κυρώσεις χρησιμοποιούν ενεργά την επανεγγραφή σκάφων σε εικονικούς ιδιοκτήτες και συχνές αλλαγές εταιρειών-φορέων.
Ο ιδιοκτήτης του πλοίου μπορεί να είναι εταιρία από μία χώρα και η σημαία από άλλη. Επιπλέον, το σκάφος-παραβάτης μπορεί εύκολα να αλλάξει τη σημαία του με τη σημαία οποιουδήποτε άλλου κράτους.
Ένας πρώην υπάλληλος της τουρκικής εταιρείας Palmali, ο Αλί Αλίεφ δήλωσε πως η εταιρεία του αλλάζει τις σημαίες περνώντας το Στενό του Κερτς. «Όταν περνούσαμε πριν το Στενό του Κερτς ανεβάζαμε την ουκρανική σημαία, και τώρα ανεβάζουμε τη ρωσική», είπε, αλλά αρνήθηκε ότι τα πλοία επισκέπτονται τα λιμάνια της Κριμαίας.
Το Palmali Group είναι μία από τις εταιρείες μεταφορών στην Τουρκία. Ο στόλος της Palmali έχει πάνω από 100 σκάφη. Μεταξύ των μεγαλύτερων πελατών είναι η ρώσικη «Lukoil» και η Socar του Αζερμπαϊτζάν. Στα τέλη του 2015, τα ξένα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι αρχές της Μάλτας ερευνούν τη συμμετοχή της Palmali στο εμπόριο πετρελαίου με τις τρομοκρατικές ομάδες του «Ισλαμικού κράτος».
Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, έξι πλοία από το στόλο της Palmali επισκέφτηκαν την κατεχόμενη Κριμαία. Δεν αλλάζουν τα δρομολόγια τους παρά τη διεθνή απαγόρευση.
Ο ιδιοκτήτης της Palmali, Mubariz Manisimov που είναι Τούρκος Αζέρικης καταγωγής εξηγεί την επιτυχία της εταιρίας: «Ποιο είναι το πλεονέκτημα της εταιρείας μας; Όπου και αν πήγαμε, είμαστε ντόπιοι. Στη Ρωσία - εμείς οι Ρώσοι, στην Τουρκία – Τούρκοι, στο Αζερμπαϊτζάν - είμαστε από τη χώρα αυτή». Ωστόσο, κατόπιν αιτήματος της OCCRP, η εταιρεία δεν απάντησε.
Όταν οι δημοσιογράφοι της OCCRP επισκέφθηκαν το γραφείο της εταιρίας στην Κωνσταντινούπολη, τους απαγόρευσαν να τραβήξουν βίντεο στο χώρο των γραφείων και τους συμβούλεψαν να επικοινωνήσουν με το τμήμα των μέσων ενημέρωσης, το οποίο, ωστόσο, δεν απάντησε τελικά.
«Τα τουρκικά πλοία δεν μπορούν να εγκαταλείψουν το τουρκικό λιμάνι, λέγοντας ότι πηγαίνουν στην Κριμαία. Αλλά ίσως μερικά από τα πλοία με σημαίες άλλων χωρών πηγαίνουν στη Ρωσία, αλλά στην πραγματικότητα επισκέπτονται την Κριμαία. Αυτό ... δε συνδέεται με την επίσημη θέση της Τουρκίας », δήλωσε ο πρέσβης της Τουρκίας στην Ουκρανία.
Επί του παρόντος, η ουκρανική αστυνομία ερευνά μόνο τέσσερες ποινικές υποθέσεις για την παράνομη είσοδο στα κατεχόμενα εδάφη κατά τα τελευταία δύο χρόνια. Στο λιμάνι Χερσών συλλαμβάνεται το τουρκικό σκάφος Kanton: το 2014 μπήκε στην κατεχόμενη Κριμαία, και το Μάρτιο του 2015 ήρθε στη Χερσώνα, όπου συνελήφθη.
Σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα της Ουκρανίας, είναι δυνατόν να φέρουν ευθύνη μόνο ο καπετάνιος και τα μέλη του πληρώματος του πλοίου- παραβάτη , τους οποίους απειλεί με έως 5 χρόνια στη φυλακή. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να τιμωρήσουν τον διαχειριστή του πλοίου ή τον ιδιοκτήτη του - δεν υπάρχουν νομικοί μηχανισμοί. Το Υπουργείο Υποδομών συλλέγει πληροφορίες σχετικά με τα πλοία που επισκέπτονται την κατεχόμενη Κριμαία μετά το κλείσιμο των λιμένων και μεταδίδει τα δεδομένα στο γραφείο του εισαγγελέα και στο Υπουργείου Εξωτερικών.
Ο υπουργός Εξωτερικών, Pavlo Klimkin είπε ότι κάθε περίπτωση τέτοιας παραβίασης παρακολουθείται. Ο ίδιος διαβεβαιώνει ότι πρόσφατα, οι περιπτώσεις παραβιάσεων μειώθηκαν.
Μετάφραση: Άννα Μανιάτη
Πηγή: 1
