Σεργκέϊ Ζαντάν: «Δεν θα γίνει το θαύμα. Θα γίνει πόλεμος. Και μόνο ενωμένοι μπορούμε να σταθούμε απέναντι σε αυτόν»
Δεν θα γίνει το θαύμα...
Λιγότερο από όλα, τα θαύματα θυμίζουν τις γιορτές. Παρά το γεγονός ότι στην κουζίνα, στη γωνία, υπάρχει ένα έλατο, με τρίαινα στην κορυφή.
Τα παράθυρα καλύπτονται με κουβέρτες, στις σκάλες στο διάδρομο, βλέπεις σακιά με άμμο: ο στρατώνας μόνο εξωτερικά φαίνεται υπνωτισμένος και άδειος, οι άνθρωποι μέσα πολεμούν τέταρτο έτος, είναι έτοιμοι για όλα.
Το κτίριο βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, στο ισόγειο υπάρχουν ένα κατάστημα με ρούχα από «δεύτερο χέρι» και ένα σαλόνι ομορφιάς, ανάμεσα στον δεύτερο και στον τρίτο όροφο βρίσκεται ένας οπλίτης, ο οποίος δεν επιτρέπει στους ξένους να περάσουν. Αλλά και ίδιοι οι ξένοι δεν θα έρθουν εδώ. Το γεγονός ότι εδώ υπάρχει ο ουκρανικός στρατός, από «εκείνη» τη πλευρά, το γνωρίζουν πολύ καλά. Όταν έγινε ο τελευταίος βομβαρδισμός του Νοβολουγκάνσκ, χτύπησαν και εδώ... Το βλήμα ερχόταν κατευθείαν πάνω στο στρατώνα, αλλά πέτυχε ένα πεύκο που ήταν μπροστά από το κτίριο. Έκοψε τον κορμό, εξοστρακίστηκε και χτύπησε τα στρατιωτικά αυτοκίνητα.
Τα ίχνη των πυροβολισμών φαίνονται σε όλο το χωριό... Η θρυμματισμένη άσφαλτος, μια σπασμένη πινακίδα στην παιδική χαρά, αρκετές βαθιές τρύπες στο πάρκο. Ίχνη από φωτιά στον τοίχο της εκκλησίας. Σπασμένα παράθυρα στις παλιές πολυκατοικίες, κάποια διαμερίσματα ανακαινισμένα με νέα παράθυρα, μερικά εξακολουθούν να μαυρίζουν από τα κρύα βουλιάσματα: προφανώς κανείς δεν ζει σε πολλά από αυτά τα διαμερίσματα. Μια βρώμικη λευκή κουρτίνα ανεμίζεται στο σπασμένο παράθυρο. Είναι σαν να παραδίδεται κάποιος. Περνάμε στους δρόμους, βλέπουμε τα σημεία που ο πόλεμος έχει χτυπήσει. Οι ντόπιοι δεν μας δίνουν σημασία - φαίνεται ότι το έχουν συνηθίσει. Ένα εγκαταλελειμμένο νηπιαγωγείο, ένα μικρό παζάρι... Το γυαλιστερό μαυρόχωμα κολλάει στη σόλα, του περασμένου έτους το γρασίδι είναι υγρό και βαρύ λόγω των έντονων βροχοπτώσεων του Δεκεμβρίου, σε δύο ημέρες θα ολοκληρωθεί κι αυτό το έτος... Είναι το τέταρτο έτος του πολέμου.
«Κοιτάξτε», ο στρατιώτης δείχνει προς το μνημείο, «βλέπετε εκεί το αποτύπωμα του αστέρα; Ζητήσαμε από τους ντόπιους να το αφαιρέσουν. Εκεί ήταν επίσης και η κορδέλα του Αγίου Γεωργίου (σύμβολο της ρωσικής κατοχής και επιθετικότητας, επίσημα απαγορευμένο στην Ουκρανία). Τους λέμε, αφήστε την κορδέλα να παραμείνει, απλά χρωματίστε τη σε κίτρινο-μπλε χρώμα. Δεν συμφώνησαν, και απλά την έβγαλαν. Αυτό είναι, αν ενδιαφέρεστε για τις διαθέσεις των ντόπιων».
Γενικά έχει ενδιαφέρον να μιλάς με τους στρατιώτες για τις διαθέσεις του τοπικού πληθυσμού. Αν και οι μαρτυρίες τους θα πρέπει πάντα να λαμβάνονται προσεκτικά: δεν τολμούν όλοι οι ντόπιοι να είναι ειλικρινείς με τους στρατιώτες.
«Καταλαβαίνουν άραγε ποιος τους πυροβολούσε;» ρωτάμε τη γνωστή μας, όταν ήδη βρισκόμαστε στην κουζίνα του στρατεύματος. Η γνωστή μας είναι μια γυναίκα από το Χάρκοβο, η οποία αγωνίζεται σε μια εθελοντική μονάδα, μαζί με το σύζυγό της.
«Κάποιος καταλαβαίνει», απαντά, «κάποιος είναι πεπεισμένος ότι οι ίδιοι Ουκρανοί πυροβολούν τους εαυτούς τους»
«Οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί», προσθέτει. «Η τοπική διανόηση, δηλαδή οι άνθρωποι με ανώτερη εκπαίδευση, στηρίζουν την Ουκρανία. Αυτά ισχύουν».
Οι τελευταίες ημέρες στο χωριό είναι ήσυχες. Μόνο κάποιες φορές, ο αέρας ανακινείται. «Τανκ», σχολίασε κάποιος. Κανένας δεν δίνει σε αυτό ιδιαίτερη προσοχή, πυροβολούν μακριά, δεν υπάρχει λόγος για ανησυχία. Οι στρατιώτες μαζεύονται στο τραπέζι, ήρθαν οι επισκέπτες, όλοι θέλουν να μιλήσουν, ο καθένας έχει κάτι να πει.
Ο διοικητής των προσκόπων λέει ότι κατέλαβαν τα χωριά στη «γκρίζα ζώνη». Θυμάται τον αγρότη, στον οποίον διέμειναν. Εκείνος, μόλις συναντήθηκε με τους στρατιώτες, αμέσως εξέφρασε την υποστήριξή του στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας, αν και είχε κριτικάρει ολόπλευρα τα εθελοντικά τάγματα. Όταν έμαθε ότι μπροστά του είναι οι εθελοντές, φοβήθηκε και προετοιμάστηκε για το χειρότερο. Ειδικά όταν οι εθελοντές κατάσχεσαν από εκείνον παράνομα όπλα. Οδήγησε τους στρατιώτες στην κουζίνα. «Υπήρχαν προμήθειες σπιτικού κρασιού στα τραπέζια. Δέκα μεγάλα δοχεία, φανταστείτε!», λέει ο ανιχνευτής με χαρά. Όταν μετά από δύο εβδομάδες οι εθελοντές έφυγαν, ο αγρότης διαπίστωσε έκπληκτος ότι τα αποθέματα αλκοόλ του ήταν ανέγγιχτα. Δεν ξέρω αν αυτό επηρέασε κάπως τη διάθεσή του.
Πολεμάνε για την χώρα τους
Στο δρόμο επιστροφής, παίρνουμε έναν από τους μαχητές στο Χάρκοβο. Στο δρόμο μας λέει την ιστορία του. Ήταν ένας επιχειρηματίας από τη Μακέγιεβκα, υποστήριζε το Μαϊντάν. Την άνοιξη του 2014 άρχισαν να τους συλλαμβάνουν. Οι φίλοι του τον προειδοποίησαν, αλλά κατάφερε να δραπετεύσει. Άφησε πίσω του ό,τι είχε και μετακόμισε στο Χάρκοβο. Προσπαθούσε να φτάσει στην πρώτη γραμμή για μεγάλο χρονικό διάστημα. «Τότε δεν ήθελαν να επιστρατεύουν ούτε για τα χρήματα. Λοιπόν, γι 'αυτό είμαι εδώ», λέει για το τάγμα του. «Γενικά, είναι τιμή να αγωνιζόμαστε για τη χώρα μας, αυτό δεν τυχαίνει σε κάθε γενιά», προσθέτει.
Μιλάει πραγματικά χωρίς πάθος, προφανώς το σκεφτόταν όλο αυτό για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μιλάει ρωσικά. Όπως όλοι οι εθελοντές που είδαμε εδώ. Χάρκοβο, Ντνιπρό, οι κάτοικοι της Ανατολικής Ουκρανίας, με μια λέξη εορτάζουν στο μέτωπο την τέταρτη πρωτοχρονιάτικη νύχτα τους, αγωνιζόμενοι για την χώρα τους. Στο Μπάχμουτ αρχίζουμε να προσέχουμε τα φώτα των Χριστουγέννων και τον στολισμό. Ε, ναι, μπροστά είναι οι γιορτές, ο πόλεμος έμεινε πίσω.
Πίσω έμεινε ένα μαύρο βαρύ έδαφος μη εκκαθαρισμένων πεδίων. Πίσω έμεινε ο ψυχρός χαμηλός ουρανός πάνω από τη «γκρίζα ζώνη». Πίσω έμειναν τα καλυμμένα με κόντρα πλακέ παράθυρα των σπιτιών των πολιτών και οι πολεμίστρες των στρατώνων. Όσο πιο μακριά, τόσο περισσότερα χριστουγεννιάτικα δέντρα και φωτεινή διαφήμιση. Το Χάρκοβο πνίγεται από φως και στολισμό. Οι δρόμοι είναι γεμάτοι με συγχαρητήρια από τον πρόεδρο και τον δήμαρχο. Τα καταστήματα γεμάτα, στα εστιατόρια δεν υπάρχουν κενές θέσεις. Ε, ναι , δεν μπορούν να ζουν όλοι έναν πόλεμο, ο πόλεμος κουράζει, ο πόλεμος εξαντλεί. Ειδικά εκείνοι που δεν έχουν καμία σχέση με αυτόν. Όλοι θέλουν την ειρήνη. Όλοι θέλουν μια ζεστασιά. Όλοι θέλουν ένα θαύμα.
Αλλά δεν θα γίνει το θαύμα. Θα υπάρχει ακόμα ο πόλεμος. Και πρέπει να σταθούμε όλοι μαζί, ενωμένοι, οι κάτοικοι της Ανατολής και της Δύσης, οι στρατιωτικοί και οι αστικοί. Ανεξάρτητα από τις πεποιθήσεις μας.
Σεργκέϊ Ζαντάν - ποιητής, συγγραφέας, μεταφραστής, δημόσιος ακτιβιστής.
Μετάφραση: Ιωάννα Τελιανίδη
Πηγή: radiosvoboda.org
