Οι αποστάτες του Πατριαρχείου Μόσχας: πώς χωρίστηκε η ρωσική εκκλησία από το Κίεβο
Στις 2 Φεβρουαρίου του 1589, οι Μοσχοβίτες εγκαινίασαν το Πατριαρχείο Μόσχας. Πρώτος πατριάρχης διορίστηκε ο Μητροπολίτης Ιώβ. Το 1448, η Εκκλησία της Μόσχας χωρίστηκε μονομερώς από τη Μητρόπολη του Κίεβου, και έτσι δεν αναγνωρίστηκε από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και για 141 χρόνια ήταν στο σχίσμα.
Μέχρι εκείνη την εποχή, αυτές οι μητροπόλεις ανήκαν στη Μητρόπολη του Κίεβου του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, το οποίο δεν προέβλεπε την ανεξάρτητη διοίκησή τους.
Λόγω του μη εξουσιοδοτημένου διαχωρισμού του 1448, η Εκκλησία της Μόσχας δεν είχε ευχαριστιακή ενότητα με τον Ορθόδοξο κόσμο και θεωρήθηκε αποστάτης.
Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας Β' έδωσε στους αυτοαποκαλούμενους Μητροπολίτες της Μόσχας πατριαρχική αναγνώριση μόνο αφού κρατήθηκε για μισό χρόνο στην αιχμαλωσία της Μόσχας. Κάτω από την πίεση των περιστάσεων, ο Οικουμενικός Πατριάρχης ικανοποίησε την αναφορά του τσάρ της Μόσχας, Μπόρις Γκουντούνοφ για την ίδρυση του Πατριαρχείου Μόσχας.
Ωστόσο, ακόμη και τότε, η καθεδρική εκκλησία της Κωνσταντινούπολης δεν αναγνώρισε τη μοσχοβίτικη αυτοκέφαλη για άλλα τρία χρόνια. Μόνο το 1593 το Συμβούλιο αναγνώρισε τον αυτοανακηρυχθέντα Πατριάρχη της Μόσχας. Έτσι, ο πρώτος πατριάρχης της εκκλησίας της Μόσχας έγινε ο Ιώβ. Μερικοί μελετητές δεν αποκλείουν τη δυνατότητα παραποίησης της επιστολής που αναγνώρισε το αυτοανακηρυχθέν Πατριαρχείο Μοσχοβίας.
Εκείνη την εποχή, η Μητροπολιτική Μονάδα της Κωνσταντινούπολης της Ορθόδοξης Εκκλησίας παρέμεινε υπό την εποπτεία του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Αξιοποιώντας την αδυναμία του Κιέβου και τη σύμπτωση των ιστορικών συνθηκών, οι Μοσχοβίτες αποφάσισαν να απορροφήσουν την ουκρανική εκκλησία. Ωστόσο, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας ήταν κατηγορηματικά αντίθετη στην αποδοχή της κυριαρχίας του ίδιου του Πατριάρχη της Μόσχας, όχι χωρίς λόγο, βλέποντας σε αυτή τη γενική παραβίαση των εκκλησιαστικών κανόνων.
Μόνο στα χρόνια 1685-1686, υπό την πίεση της κοσμικής εξουσίας, προσαρτήθηκε η ουκρανική εκκλησία στο Πατριαρχείο Μόσχας. Αυτή η παραβίαση των κανόνων ήταν διττή, αφού ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης έλαβε δωροδοκία από τη Μόσχα. Στις ιστορικές πηγές, αυτό θεωρείται ένα από τα πρώτα επίσημα καταγεγραμμένα γεγονότα της δωροδοκίας, διότι σύμφωνα με την Επιστολή (πιστοποιητικό), ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, Διονύσιος έλαβε 200 χρυσά από τις αρχές της Μόσχας και «τριαντα σαρανδάρες σαμουριών».
Μετάφραση: Κίρα Βερεστσάγκινα
Πηγή: 1
