Το μήνυμα του Προεδρείου της Ομοσπονδίας των Ελληνικών Συλλόγων της Ουκρανίας προς τους ηγέτες και ακτιβιστές των Ελληνικών Συλλόγων
Κάθε χρόνο στις 15 Δεκεμβρίου επιστρέφουμε στο παρελθόν και αφήνουμε τις σκέψεις μας να ταξιδέψουν στην πιο τραγική σελίδα στην ιστορία των Ελλήνων της Ουκρανίας και της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, την αποκαλούμενη «Ελληνική επιχείρηση της NKVD».
Στις 11 Δεκέμβρη του 1937 ο Λαϊκός Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΣΣΔ Yezhov υπέγραψε την οδηγία με τον αριθμό 50215, σχετικά με τα πρόσωπα της ελληνικής ιθαγένειας. Στη συνέχεια, στις 15 Δεκεμβρίου ξεκίνησε η περίφημη «Ελληνική επιχείρηση», κατά την οποία εκτελέστηκαν, σύμφωνα με διάφορες πηγές, περίπου 22.000 Έλληνες, εκ των οποίων περίπου 10 χιλιάδες εξ αυτών στην Ουκρανία.
Η καταστολή εναντίον των Ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης, στο πλαίσιο της τρομοκρατικής πολιτικής του ολοκληρωτικού κράτους εναντίον του λαού του, οδήγησε σε τεράστιες ανθρώπινες απώλειες στον ελληνικό πληθυσμό, την καταστροφή των εθνικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων του, δηλαδή των ελληνικών σχολείων, των θεάτρων, των εφημερίδων και των εκδοτικών οίκων. Η καταστολή άγγιξε σχεδόν κάθε ελληνική οικογένεια και είχε όλα τα χαρακτηριστικά της γενοκτονίας. Συχνά υπήρξαν περιπτώσεις ολικής εξολόθρευσης του γένους με την εκτέλεση του συνόλου της οικογένειας. Από μικρά παιδιά μέχρι ανθρώπους μεγάλης ηλικίας. Στη Περιφέρεια της Μαριούπολης συνελήφθησαν περισσότερα από 5.000 άτομα και σχεδόν όλα εκτελέστηκαν. Ο τόπος της ταφής τους παραμένει άγνωστος.
Εκτελούσαν πρώτα απ’ όλα τους ανθρώπους που συμμετείχαν ενεργά στην εθνική και πολιτιστική ζωή της ελληνικής παροικίας: Καθηγητές, ποιητές και συγγραφείς, ανθρώπους της τέχνης και της επιστήμης, μερικές φορές απλά καλούς οικοδεσπότες. Ο κάθε ένας που ήταν ένα βήμα πιο μπροστά σε σκέψη από τους ανθρώπους της εποχής του, έμπαινε στο οπτικό πεδίο των τιμωρητικών οργάνων της ΕΣΣΔ. Ο πραγματικός σκοπός της επιχείρησης ήταν ένας: Να καταστρέψουν τις εθνικές ιδιαιτερότητες του ελληνικού λαού, για να τον μετατρέψουν σε σοβιετικό λαό, χωρίς γένος ή φυλή, έτοιμο να εκτελέσει οποιαδήποτε εντολή της κυβέρνησης.
Κάνουμε έκκληση σε όλους τους Έλληνες, των οποίων οι συγγενείς μπήκαν στο μύλο της «Ελληνικής επιχείρησης», απελάθηκαν ή συνελήφθησαν για πολιτικούς λόγους, να ανάψουν τα καντήλια της μνήμης στα σπίτια τους, στις 15 Δεκεμβρίου ώρα 16.00. Στη μνήμη των ανθρώπων οι οποίοι εκτελέστηκαν, ηλικιωμένων και παιδιών που δεν κατάφεραν να φτάσουν στο μέρος της απέλασης, όσων έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του εξαντλητικού δρόμου στα βαγόνια για τη μεταφορά των ζώων, εκείνων που πέθαναν στην εξορία από το κρύο, την πείνα, τον τύφο και απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης. Αυτή την ημέρα να μας ενώσουν όλους ο κοινός πόνος και η προσευχή για τα αθώα θύματα των προγόνων μας.
Πρέπει να θυμόμαστε το καθήκον μας απέναντι σε όσους έχασαν τη ζωή τους, είμαστε υποχρεωμένοι να κρατήσουμε τη μνήμη των θυμάτων της καταστολής, να συγκεντρώνουμε τις πληροφορίες και αναμνήσεις από εκείνες τις τρομακτικές ημέρες από τους απόγονούς τους και με το παράδειγμα των πεπρωμένων τους, να εκπαιδεύουμε την παρούσα γενιά για να μην επαναληφτούν ποτέ τα γεγονότα του πρόσφατου παρελθόντος.