Ο Πούτιν βρίσκεται σε μια παγίδα
Πώς να γλιτώσουμε από την ουκρανική παγίδα; Αυτή είναι η νέα αποστολή της νέας προεδρίας του Βλαντιμίρ Πούτιν
Αναγκάζεται να αναζητήσει μια διέξοδο από την παγίδα στην οποία ο ίδιος οδήγησε τον εαυτό του, μαζί και τη Ρωσία. Προσπαθώντας να επιτύχει τη νομιμοποίηση μιας αυτοκρατορίας, κλονισμένης από τις διαμαρτυρίες του 2011-2013, ο Πούτιν κατέστρεψε την παγκόσμια τάξη με το απαραβίαστο των συνόρων. Η ουκρανική περιπέτεια του Κρεμλίνου προέβαλε τον πατριωτισμό και την «συγκέντρωση των εδαφών» ως ιδέα της κυβέρνησης, βυθίζοντας τη Ρωσία σε πόλεμο, μέσω του οποίου θα έπρεπε να εγγυηθεί την ανθεκτικότητα της εξουσίας.
Η Δύση, όπως πίστευαν στο Κρεμλίνο, θα γκρινιάξει για τα μάτια του κόσμου και θα καταπιεί τα πάντα, όπως συνέβαινε πολλές φορές κατά παρελθόν. Η Ευρώπη, με την επιθυμία της να μην ερεθίσει το Κρεμλίνο και ο Ομπάμα με τη μεταφορά των ΗΠΑ σε καθεστώς «στρατηγικής υπομονής», δημιουργούσαν ένα ιδανικό φόντο για το σχέδιο του Πούτιν. Ο δυτικός μεταμοντερνισμός, με τον σχετικισμό του, στερούσε τις φιλελεύθερες δημοκρατίες από την προθυμία να υπερασπιστούν τις δικές τους αρχές.
«Θα γλιτώσουμε!», ήταν σίγουροι στο Κρεμλίνο.
Δεν γλίτωσαν. Η προσάρτηση της Κριμαίας και ο πόλεμος με την Ουκρανία, είχαν μεν ενισχύσει το προσωπικό καθεστώς του Πούτιν, αλλά απροσδόκητα υπονόμευσαν την «τριάδα», το μηχανισμό της ύπαρξης της απολυταρχίας, η οποία μπορεί να οριστεί ως εξής: «Να είσαι με τη Δύση, να είναι μέσα στη Δύση και να είσαι ενάντια στη Δύση». Το Κρεμλίνο είχε καταφέρει, σε συνεργασία με τη Δυτική κοινωνία, την ίδια στιγμή να εξουδετερώσει την επιρροή του και να χρησιμοποιήσει τους πόρους του αντιπάλου του, σαπίζοντας τον από το εσωτερικό του. Ένας εκλεπτυσμένος και ταυτόχρονα έξυπνος τρόπος επιβίωσης. Στο Κρεμλίνο, όμως, υπολόγισαν λάθος: Η «συλλογή γης» μέσω πολέμου, έκανε τη Δύση να αποσυρθεί από το λήθαργο και να αποφασίσει την τιμωρία της Μόσχας με κυρώσεις, διαλύοντας έτσι την «τριάδα».
Οι κυρώσεις όχι μόνο αποδυνάμωσαν τη διχασμένη, από την πτώση των τιμών του πετρελαίου, ρωσική οικονομία αλλά και υπονόμευσαν το καθεστώς της Ρωσικής Ομοσπονδίας ως παγκόσμια εξουσία, μετατρέποντάς την σε χώρα που βρίσκεται διεθνή απομόνωση. Οι κυρώσεις έγιναν ένα χτύπημα για τη ρωσική ελίτ, που ζούσε με την εικόνα της ένταξης στο δυτικό σύστημα.
Το Κρεμλίνο αναγκάστηκε να αναζητήσει διέξοδο. Η ρωσική παρέμβαση στον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, έχει γίνει ένας τρόπος να εκτρέψουν την προσοχή από την Ουκρανία και να επιστρέψουν σε διάλογο με τη Δύση. Στο Κρεμλίνο, πιθανότατα, άνοιξαν πολλές σαμπάνιες για να γιορτάσουν το Brexit, την άφιξη του Trump στο Λευκό Οίκο, και την άνοδο του ευρωπαϊκού εθνικού λαϊκισμού. Όταν η Ευρώπη χάνει τον προσανατολισμό της και οι Ηνωμένες Πολιτείες εκλέγουν έναν άνθρωπο για την προεδρία της χώρας, ο οποίος ονειρεύεται να αγκαλιάσει τον Πούτιν, το λες και... δώρο για το Κρεμλίνο!
Όμως, όταν φάνηκε ότι όλοι κουράστηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και η δυτική ενότητα θόλωσε πάνω από τις κυρώσεις, ακολούθησε νέος καταιγισμός. Η ρωσική παρέμβαση στις εκλογές των ΗΠΑ, προκάλεσε την απαράμιλλη ενότητα αντιτιθέμενων ελίτ στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα: η Ρωσία πρέπει να τιμωρηθεί. Το Κρεμλίνο βρέθηκε σε δύσκολη κατάσταση. Να συνεχίσει να σπάει τα τζάμια; Αλλά σε αυτή την περίπτωση, θα ήταν αναπόφευκτη μια νέα τιμωρία. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να παραιτηθούν από την ουκρανική «περιπέτεια», η τιμή της οποίας κοστίζει υπερωρίες για το Κρεμλίνο. Χωρίς αυτή την εξέλιξη, δεν υπάρχει η παραμικρή πιθανότητα της φιλικής συμφωνίας με τη Δύση.
Επιπλέον, είναι σημαντικό το γεγονός ότι ούτε η ρωσική ελίτ ούτε η ίδια η κοινωνία, επιθυμούν μεγαλύτερη αντιπαράθεση με τον περιβάλλοντα κόσμο. Η ελίτ θέλει μια γαλήνια ζωή στη Νίκαια. Και ο πληθυσμός άρχισε να θεωρεί την Ουκρανία ως ένα ανεξάρτητο κράτος και επιθυμεί την ειρήνη. Εξετάζοντας τα άδεια ψυγεία τους, οι Ρώσοι δεν είναι καθόλου πρόθυμοι να θυσιάσουν τις ζωές τους, ούτε για την Κριμαία ούτε για τη συντήρηση εγκληματιών από ξεχωριστές συνοικίες των περιφερειών του Ντονέτσκ και του Λούγκανσκ.
Προσπαθώντας να βρει μια διέξοδο από το αδιέξοδο στο οποίο οδήγησε τη Ρωσία, ο Πούτιν αποφάσισε ότι ήρθε καιρός να εξελιχθεί σε ειρηνευτή, αλλά με τους δικούς του όρους. Η από μέρους του αναγνώριση της ήττας στην Ουκρανία, θα συνιστά πολιτική αυτοκτονία. Όμως και οι Ουκρανοί, που πλήρωσαν με αίμα τον αγώνα για διατήρηση του κράτους τους, δεν πρόκειται να υποχωρήσουν.
Να βγει από την ουκρανική παγίδα χωρίς να χαλάσει την εικόνα του και, ως εκ τούτου, να επιστρέψει στην επιβίωση εις βάρος των δυτικών πόρων... Αυτός είναι ο στόχος του Κρεμλίνου στη νέα φάση. Ο Πούτιν και η ομάδα του δεν είναι καμικάζι και δεν είναι έτοιμοι να μετατρέψουν τη Ρωσία σε Βόρεια Κορέα καθώς θυμούνται το πως η αντιπαράθεση με τη Δύση το 1991 έληξε για την ΕΣΣΔ.
Μήπως αυτό σημαίνει, ότι το Κρεμλίνο είναι έτοιμο να εγκαταλείψει την αιμοληψία στο Ντονμπάς και ότι έχει τελειώσει ο αδήλωτος πόλεμος με την Ουκρανία; Αλίμονο, η απολυταρχία στο στάδιο της υποβάθμισης και της φθοράς είναι απρόβλεπτη, και σε μια προσπάθεια να επιβιώσει, μπορεί να επιστρέψει στις τακτικές όπως ο «καταναγκασμός συμβιβασμού μέσω της βίας». Επιπλέον, δεν υπάρχουν άλλες ενοποιημένες ιδέες, εκτός από τον μιλιταρισμό, στο οπλοστάσιο του Κρεμλίνου. Πολλά θα εξαρτηθούν από τη σταθερότητα του ουκρανικού κράτους και από τη θέση της Δύσης. Να υπενθυμίσουμε, ότι το 2014, η μαλακότητα της Δυτικής κοινότητας, που ξέχασε τις δικές της αρχές, θεωρήθηκαν από το Κρεμλίνο ως πρόσκληση να μάθει αν είναι κράτος η Ουκρανία ή όχι.
Μετάφραση: Ιωάννα Τελιανίδη
Πηγή: nv.ua